Yazar Elif Şafak, 25. İstanbul Kitap Fuarı kapsamında Milliyet Kitap standına konuk oldu. Şafak, anneliğinden TCK 301’den yargılanan “Baba ve Piç” romanına, çok sayıda soruyu yanıtladı

29 Ekim 2006 Pazar

Sema Aslan

25. İstanbul Kitap Fuarı kapsamında Milliyet Kitap standının dünkü konuğu yazar Elif Şafak oldu. Okurların yoğun ilgisiyle karşılaşan Elif Şafak, önce Milliyet Kitap ekinin yayın yönetmeni Filiz Aygündüz’ün, sonra da okurların sorularını yanıtladı.
16 Eylül’de bir kız çocuğu dünyaya getiren Elif Şafak, yaklaşık 1 saat süren söyleşi boyunca anneliğinden, TCK’nın 301. maddesi nedeniyle yargılanan “Baba ve Piç” adlı romanına kadar çok sayıda soruya yanıt verdi.
Şafak, Aygündüz’ün dünyaya bir bebek getirmekle bir roman kahramanı yaratmanın benzerlikleri üzerine sorduğu soruyu şöyle yanıtladı:

Yazarlık disiplini
“Bebek bir yanıyla esaret, diğer yanıyla da nimet. Roman karakteri ise yazarın yarattığını sandığı, fakat esasında kendi kendisini biçimlendiren bir niteliğe sahip. Fakat bebek sahibi olmak kadın yazarlar için zor bir sorumluluk. Benim de gözümü korkutan bir ikilemdi yazarlık ve annelik. Çünkü yazı çok bencilce bir şey. Fakat gerektiğinde elbette ki bebeğe iltimas geçilir.”
Şafak, bu ikilemini ve anneliğinden sonra yazmaya devam edip edemeyeceğini düşündüğünde kendisini yazarlık disiplinini referans alarak sakinleştirdiğini anlattı. Her gün aynı tempoyla yazan bir yazar olmadığını belirten Şafak şunları söyledi: “Hep bir sarkaç söz konusu oldu benim için. Bazen sarkacın yazı mevsimi’ dediğim tarafına kaydım bazen de yazıdan uzaklaştığım ve daha sosyal bir insan olduğum tarafına. Şu anda da sarkacın yazıdan uzaklaştığım tarafındayım. Ama ben yazarak yaşayan biriyim. Bu yüzden tekrar sarkacın öbür tarafına geçeceğim.”

"Tuhaf bir kırılma yaşadım"
Elif Şafak, 301’den yargılandığı davayı bebeği Şehrazad Zelda’yı doğurduktan bir gün sonra, hastane odasındaki televizyondan izlediğini anlattı. Davaya katılmamasının süreci kolaylaştırmadığını tam tersine kendisinde tuhaf bir kırılmaya yol açtığını söyleyen Şafak, o anki duygularını şöyle ifade etti:
“Kendi fotoğrafımın yakılışını seyrettim. Fotoğrafıma tüküren kadının kitaplarımı okuyup okumadığını düşündüm. Ama abartmak da istemem çünkü bunu Elif Şafak davası olarak görmüyorum. Türkiye’de 301. maddeden yargılanan pek çok yazar var. Bu hepimizin ortak sorunu ve mücadelesi.”

Suç ortaklığı yaptı!

Şafak, söyleşisinde toplumsal hafızasızlığımızın altını çizdi ve 30 yıldır edebiyat dünyasının içinde olan Orhan Pamuk’un bir yıl önceki sözleriyle değerlendirilmesini eleştirdi.
Elif Şafak, söyleşinin gerçekleştirildiği Milliyet Kitap standındaki “Engelli Edebiyat ve Suç Ortakları” sergisinin bu hafızasızlığa dikkat çekerek toplumsal bilince katkıda bulunacağını söyledi.
Sergiyi çok anlamlı bulduğunu ifade eden Şafak, daha sonra Seyfi Öngider’in derlediği “İki Şehrin Hikâyesi” adlı kitapla birlikte okuma kabinine girdi. Ve kitaptan bir bölüm okuyarak suç ortaklığı yaptı (!). 

"301’in en önemli sonucu otosansürdür"

Elif Şafak, “Baba ve Piç” romanının çok katmanlı yapısına rağmen sadece Ermeni meselesiyle ilgili yaklaşımının dikkat çekmesini  hayal kırıklığıyla karşıladığını söyledi. Şafak’a “Baba ve Piç” ile ilgili olarak Türklüğü aşağılamak konusunda suçlamada bulunan bir fuar ziyaretçisi, Şafak’ın “Kitabımı okudunuz mu?” sorusuna “Hayır” yanıtını vererek yaptığı çıkışın temelsiz olduğunu kanıtlarken, söyleşiye katılan diğer okurlar Şafak’a destek verdi.
Elif Şafak dava sonrasındaki sürecin kendisini nasıl etkilediğini şöyle anlattı: “Açıkçası dava beni etkilemez diye düşünüyordum. Fakat sonra yazmakta olduğum bir makale için kurmayı planladığım eleştirel bir cümle karşısında, yaşamımda ilk kez Acaba bu cümle yüzünden başıma bir şey gelir mi?’ diye sordum kendime. Bu tür davalar, yazarda ister istemez bir otosansüre yol açıyor. 301. maddenin uzun vadedeki en önemli sonucunun otosansür olduğunu düşünüyorum.” 

Milliyet