Yaygınlık mı, saygınlık mı?

“Sanat sanat için mi yoksa toplum için mi?” tartışması 19. yüzyıldan bugüne tazeliğini kaybetmemiş bir soru... Milyonluk satış rakamlarına ulaşmış kitaplar, gişe rekorları kıran filmler, biletleri aylar öncesinden tükenen tiyatro oyunları, peynir ekmek gibi satılan albümler, kapısında kuyrukolduğumuz sergiler bir yanda... Az sayıda kişi geldiği için iptal edilen konserler, festivallerden eli boş dönmeyen ama gişede hüsrana uğrayan filmler, oyunlar, yalnızca kemik okurlarına hitap eden kitaplar diğer yanda... Kalıplaşmış popüler kültür beğeni kriterlerine uymayan sanat eserlerine burun kıvırmamız, eserin kendisinden ne alıp götürür? Günümüzde sanat yapıtının değerini belirleyen yaygınlık mı yoksa saygınlık mı? Her ikisi bir arada olamaz mı? Müzikten edebiyata, sinemadan tiyatroya “üreten” isimlere sorduk; işte farklı yanıtlar...

Gülin Yıldırımkaya

Popüler olan her şeye ucuzdur demek, halkı küçümsemektir

Popüler olan ucuz veya basit demek değildir. Okuru yazardan daha bilgisiz, aşağıda gören, kitleleri küçümseyen elitist bir yaklaşımı yüreğime yakın görmüyorum

Yazar ELİF ŞAFAK: Ben yaygınlık ile saygınlığın bir arada pekâlâ olabileceğine inanıyorum. Bu son derece zor bir denge ama imkânsız değil. Sanatçının kendi zihninde bunları iki ayrı zıt kutup gibi görmemesi önemli bence. Popüler olan her şey ucuz demek değildir. Ne de basit. Bunu söylemek her şeyden evvel halkı küçümsemek demek. Ben okuruna yukarıdan bakan bir edebiyattan yana değilim. Okuru yazardan daha bilgisiz, daha aşağılarda bir yerde gören, kitleleri küçümseyen, elitist bir yaklaşımı yüreğime yakın görmüyorum. Onun yerine okuru kendimle eşit görüyorum. Bir kitabı binlerce,milyonlarca insan okuyabilir ama herkesin okuması tek ve biriciktir. Her okur kendi birikimiyle yaklaşır romana. Her gözün gördüğü farklıdır o yüzden. Yaygınlık ve saygınlık el ele gidebilir. Gitmeyebilir de. Bir filmin başarısı salt gişeyle ölçülemez. Son derece iyi olup az satan kitaplar olabilir. Bunlar sanatçıyı yıpratmamalı. Bu işin tek bir formülü yok.

23.11.2009

http://www.haberturk.com/yazioku.asp?id=11336