Bilim ve Aklın Aydınlığında E?İTİM:
1- Mevlânâ dan sonra yaşayan pek çok ünlü unutulurken sizce o, hangi özellikleri bakımından bizimle yaşamaya devam ediyor?
2- Çok yönlü bir bilge olan Mevlânâ yı hep güncel tutan, sizce insanlığa verdiği hangi mesajı olmuştur?
3- "İnsana değer verme" açısından baktığınızda, Mevlânâ düşüncesiyle Hümanizma görüşü arasında benzerlikler veya farklılıklar görüyor musunuz?
ELİF ŞAFAK:
1- Mevlânâ bizimle birlikte yaşamaya devam ediyor ama bir o kadar da unutulmuş durumda. Bugün Mevlânâ ya dair bilgilerimizin çoğu son derece yüzeysel ve klişelerden ibaret. Bugün Mevlânâ dendi mi akla gelen hep aynı resim, hep aynı sözler, âdeta ezbere. Çok azımız daha kapsamlı bir araştırma yapma gereği duyuyoruz. Mesnevî yi okuyan, Mevlânâ yı olduğu kadar Mevlevîliğin geçirdiği dönüşümleri de merak eden, Şems in izini süren çok çok az insan var bilhassa genç kuşaklar arasında.
2- Mesnevî öylesine çok kapılı, katman katman bir yapıt ki, bence tek bir mesaj aramamak gerek içinde. Mevlânâ da Mesnevî de birden fazla yoruma açık, gören göze. Her konuda hemfikir olan iki insan, meselâ, Mesnevî den bambaşka tadlar alabilirler, Mevlânâ yı başka yanlarıyla sevebilirler. Ama bence önemli ve güzel olan da bu çok yönlülüğü, çok katmanlılığı Mevlânâ nın. Sufiler, "ne kadar yürek varsa Allah için çarpan o kadar çok yol vardır" demişlerdi vaktiyle, öyleyse kısıtlamamak lâzım yolları. Herkes kendi serüvenini izler Mesnevî ye ulaşmak için.
3- Mevlânâ nın düşüncesi ile hümanist felsefe arasında pek çok benzerlik bulmak mümkün. Sadece Mevlânâ değil, o dönemde Anadolu da, daha sonra Balkanlarda boy gösteren pek çok tasavvuf yorumunda da benzer bir noktayı bulabiliyoruz. Kadın erkek, şehirli köylü, ve en önemlisi "bizden olan" "bizden olmayan" ayrımı yapmadan insanı düşünmek, insanı önemsemek. Temelinde korku değil, aşk var bu felsefenin. Yasaklarla, korkutmalarla, baskıyla değil, aşkla algılamak kâinatı ve kâinatın merkezinde de insanı...
Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Yıl:4 Sayı: 46, Aralık 2003
|