“Bu ülkenin liberalleri ne derse desin, Fransa’da yaşananlar bir sınıf meselesi ya da ezilenlerin başkaldırısı değil, düpedüz dinler savaşıdır.” diye yayın yapıyor muhafazakar radyo istasyonları Amerika’da.

“İhtiyacımız olan şey bu isyancılara daha fazla özgürlük vermek değil, hepsini durdurup geri püskürtecek olan yeni bir kahraman, yeni bir Charles Martel çıkartmaktır. Nerede Martel’ler bugün?”

Lakabı “Çekiç Charles” olan Charles Martel, Fransızlar için ulusal bir kahraman. 732 senesindeki Tours Savaşı’nda İber yarımadasından gelen Kordoba ordularını yenmesiyle ünlü. Kısacası, “İslamiyet’in Fransa’ya girip, oradan da tüm Avrupa’ya yayılmasını önleyen lider” olarak anılıyor. Amerikan muhafazakar basınının durup dururken şimdi Martel’i yâd etmesi tesadüf değil. Fransa’da yaşananları “İslam ile Hıristiyanlığın savaşı” olarak gören bu çevreler, son tahlilde ırkçı Fransız lider Jean-Marie Le Pen’in çizgisini paylaşıyorlar. Tüm sülalen vaktiyle Fransız sömürgeciliğinden nasibini almış da olsa, sen kendin Fransa’da doğmuş da olsan, annen baban üç kuşak önce bu ülkeye gelmiş de olsa, sen kendini buraya ait de hissetsen hiç fark etmez, derinin rengi, ailenin kökeni ya da dininin İslam olması yeterli. Ait değilsin Fransa’ya. Ne tam buralı ne başka yerlisin...

Çoğu Arap ve Müslüman olan bu göçmenlerin sayısının 7 milyona yaklaştığı tahmin ediliyor. Yani nüfusun yaklaşık % 10’unu oluşturuyorlar; ancak ne parlamentoda temsilcileri var, ne eşit iş imkanları. Sistem senelerdir gettolar içinde toplamış onları. Ne kültürlerine ve farklılıklarına saygı gösteriliyor, ne de “yeterince Fransız olabileceklerine” itimat ediliyor. Arada, kenarda, arafta iğreti bir halde yaşıyor ve adı konmamış bir ırkçılığa maruz kalıyorlar. Bugün sokaklarda araba yakanların sabıkasızlıklarından başka kaybedecek bir şeyleri yok.

Fransa’nın merkeziyetçi, aynılaştırıcı, asimilasyona dayalı “Cumhuriyetçi” ilkelerinin yarattığı sonuçlar her şeyden önce “siyasi teori” ile “toplumsal pratik” arasındaki farkı yansıtmakta. Teoride ve kâğıt üzerinde tüm vatandaşlar, dinî, etnik, kültürel kökenleri ne olursa olsun, eşit ve “aynı” sayılıyorlar. Bu sebepten ötürü nüfus sayımlarında etnik köken sorulmuyor. İlk bakışta son derece eşitlikçi görünen bu uygulama, toplumsal pratikte, tam tersine, azınlıklara yönelik ayrımcılığı perçinliyor.

Fransız siyasi yapılanmasının dayattığı tek-kültürcülüğün yarattığı sancılar, Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Merkeziyetçi devlet anlayışını, laiklik ilkesinin işleyiş biçimini, tek kültürcülüğünü, etnik köken konuşmayı “ayıp” addetmeyi, “azınlık” kavramıyla bir türlü barışamamayı ve ulus-devletleşme sürecinin nice aşamasını doğrudan Fransa’dan öğrenen Türkiye, bu yaşananları da “uzaklardan havadis” olarak değil, doğrudan kendisini de ilgilendiren bir süreç olarak görmeli. Türkiye de tek kültürcülükten çok kültürcülüğe geçişini hızlandırmak durumunda. Çok kültürlü, azınlıklarından korkmayan, kendiyle ve geçmişiyle barışık, demokratik bir Türkiye, bugün tüm dünyaya yayılan “İslam fobisi”ne verilebilecek en güçlü cevaptır. Avrupa’nın ihtiyacı olan şey “Çekiç Martel’ler” değil, dinler savaşı iddialarını geçersiz kılacak bir siyasi, kültürel ve dinî çoğulculuk içinde Türkiye ile yollarını buluşturmaktır.

13.11.2005