Güncel kitap dünyasında, bilhassa Amerika da, İslamiyet ile ilgili kitapların sayısında büyük bir artış var. On binlerce kitap, sayısız makale dolaşıyor piyasada. Bu kitapların bir kısmı senelerin titiz emeğine, birikimine ve samimi çalışmasına dayanıyor.

Tüm samimi emeklerini araştırmaya, yazmaya, incelemeye adamış akademisyenlerin ya da yazarların katkılarını nasıl reddedebiliriz? Her türlü önyargıdan ve klişeden uzak bu kitapların Müslüman ülkelerde, bilhassa Türkiye gibi Batı kültürü ile İslamiyet i harmanlayan bir ülkede yayınlanması son derece önemli açılımlar, yeni bakış açıları sağlayabileceği gibi, Türkiye nin de kendi önemini daha iyi görmesini sağlayabilir.

Öte yandan bu kitapların yanı sıra, başka bir literatür, başka bir grup kitap daha var ki, onlar aceleyle, günün modasına uygun kaleme alınmış. Bunlar konuya yabancı okurları aydınlatmaktan ziyade, zihinleri daha da bulandırmaya, görüş alanını daha da gölgelemeye yarıyor. Klişeler, genellemeler ve hep aynı sorular dönüyor ortalıkta. Bunların pek çoğu anti-liberal yazarlar tarafından yazılıp anti-liberal yayınevleri tarafından basılıyor. Bir kısmı da üniversite yayınları arasında yer alıyor. Bu grupta en ciddi akademik yayınlarda dahi İslamiyet bir "problem" olarak ele alınıp inceleniyor. Ne vakit "kadın ve İslam" konusu açılsa, anında genellemelere sapıyor pek çok araştırmacı. İslamiyet ile ilgili kitapların kapaklarında pek çok kez mutsuz, başörtülü kadınlar ya da bir peçenin aralığından bakan bir çift göz resmediliyor.

Ne yazık ki, piyasada satılan yayınların azımsanmayacak bir kısmı, önyargılardan ve korkulardan beslenmekte. Adeta yekpare, tek renkli, tek sesli bir bütün olarak alınmakta İslam dünyası. Statik, donmuş bir coğrafya gibi resmedilmekte. Bu tür kitapların en çok ses getirenlerinden biri bu yakınlarda çıktı piyasaya. Bruce Bawer in While Europe Slept/Avrupa Uyurken adlı eseri bu. Kitap Amerika daki açık fikirli, önyargısız aydınları da son derece rahatsız etti. Hatta Ulusal Eleştirmenler Ödülü nün jüri başkanı John Freeman, "bu kitabın seçilmiş olmasından ötürü utanç duyduğunu" belirtti. "Sırf retorik olsun diye yapılmış argümanlar ve İslam fobisiyle örülü bir kitap bu."

Bruce Bawer, İslamiyet konusunda önyargısız, açık fikirli ve çokkültürlülükten yana Batılı aydınları "uyumakla" itham ediyor. Onlar uyurken tehlikenin palazlandığını ima edercesine... Bawer e göre Avrupa, şu anda yeniden bir nevi Weimar döneminden geçmekte. Alman tarihinin 1919-1933 arası dönemi, yani iki dünya savaşı arası dönemi Weimar Cumhuriyeti. Bawer e göre, tıpkı o zaman olduğu gibi bugün de Avrupalı aydınlar totaliter bir ideolojiye boyun eğerek ya da müsamaha göstererek büyük bir tarihsel hata yapmakta. "Siyaseten doğrucu" olmak adına, yani Müslümanları incitmemek adına eleştiriden kaçmakla suçluyor liberal aydınları. Bawer in kullandığı dil o kadar ithamkâr ve dışlayıcı ki onların "namus cinayetlerine ortak olduklarını" söyleyebilecek kadar ileri gidiyor. Eğer Avrupa da İslam palazlanıyorsa bu ayakta uyuyan fazla naif fazla doğrucu liberaller yüzünden. Bawer in tanımında İslamiyet demek "problem kaynağı" demek. Ve bu önyargısını gözler önüne sererken entelektüel düşmanlığını da sergilemeyi ihmal etmiyor. İslam fobisi ile aydın fobisi el ele gidiyor.

Bawer in kitabı İslam fobisiyle yazılmış literatürden sadece bir örnek. Bu tür kitapların ortak özelliği coğrafi, kültürel ve tarihsel farklılıkları tamamen göz ardı edip, kallavi genellemelerin, klişelerin ve önyargıların dilini konuşuyor olmaları. Neoconlar bu kitapları okuyor dış siyaseti biçimlendirirken. Kendilerini daha "ileri bir medeniyetin temsilcileri" addetmeleri bu yüzden. Siyaseti biçimlendirenler kadar sıradan okurlar da bu kitaplardaki korkularla besleniyor gündelik yaşamda. Sonra onlar da benzer korkular üretiyorlar kendi mikro alanlarında.

Böyle bir ortamda Türkiye nin, Türkiye den çıkan seslerin daha çok duyulmasının ayrı bir önemi olacak önümüzdeki on yılda.

13/02/2007