Sevgili Üvey Anne,

Masallarımızın demirbaş elemanıydın sen, illa ki her masalda bir adet bulunurdun. Kıyıda köşede değil hem de, ana karakter olarak yer alırdın sahnede. Üvey anne. Masal boyunca etmediğin kötülüğü koymaz, toplamadığın nefret kalmazdı.

Hileler, dalavereler, ayak oyunlarıyla esas cici kızın hayatını karartmaya çalışır ama başaramazdın. Sevinirdik.

Türk filmlerinin şaşmaz karakteriydin, ekseriya Lale Belkıs tarafından canlandırılan. Sarışın olurdun hemen her zaman. Sarışın ve modern. Kırmızı ojeli uzun tırnaklarını törpülerken hinoğluhin bir sırıtmayla kötülükler planlar, esas kız esas oğlana dünyayı dar etmeye çalışırdın bıkıp usanmadan. Öyle kötü öyle kötü idin ki, sen filmin sonuna doğru tokat yiyip yere düşünce dayanamaz alkışlardı seyirci. Öyle fitne fesat resmedilirdin ki, seni izlerken kendine hakim olamayıp küfrü de bedduayı da basanlar olurdu. Çocukluk hikayelerimizin en temel elemanıydın sen aslında. Sensiz her film eksik, her masal yavan kalırdı üvey anne. Filmlerde babaları evlenmesin de üvey anneleri olmasın diye numaralar çeviren çocukları sever, benimserdik. Televizyondan gerçek hayata incecik bir sınır olurdu arada. Zaman zaman duyardık, "filanca üvey anne elinde büyümüş" diye, üzülürdük.

Aradan seneler seneler geçti. Türkiye 1950 lerden, 60 lardan, 80 darbesinden, 2000 lerin dönüşümlerinden, 28 Şubat tan, AB müzakerelerinden geçti. Neler neler değişti bu memleketin siyasi ve kültürel haritasında. Değişmeyen tek şey: Üvey anne önyargımız oldu. Hâlâ milletçe küçücük çocuklar gibi bu konuda önyargılıyız. 2007 senesi, televizyonlarda yerli diziler. Bir de bakmışsın hemen hepsinde üvey anneler kötü, üvey anneler bencil, üvey anneler Pamuk Prenses masalındaki cadının versiyonları. Hâlâ ve ısrarla. Televizyonlarda yarışma programları. Bir de bakmışsın sunucunun teki dalga geçiyor yarışmacının anneliğiyle, "kız yoksa yoksa sen üvey ana mısın?" diyor, öteki itiraz ediyor hemen, katılıyorlar gülmekten.

Bütün toplumu ele geçiren, cehaletten ve duyarsızlıktan feyz alan, yeniden ve yeniden üretilen, sokaklarda okullarda evlerde televizyon kanallarında durmadan dolaşımda olan bu korkunç üvey anne kalıpları devam ederken, hakikaten "üvey" ve hakikaten "anne" olan, kendileri dünyaya getirmeseler de şaşmaz ve som bir anne şefkatiyle, sevgisiyle, fedakarlığıyla bebek bakan, çocuk büyüten harbi ve hakiki üvey anneler incinmiyorlar mı bu durumdan? Milletçe özür borçlu değil miyiz onlara?

Merak ediyorum; hakiki, harbi bir üvey anne nasıl olur da incinmeden, üzülmeden, yüreciği sızlamadan oturup masal kitabı okuyabilir evlatlarına bu memlekette? Ya da ailecek televizyon izleyebilir çocuklarıyla? Bu memlekette eşlerinin önceki evliliklerinden doğma çocuklarına ya da ölen akrabalarının çocuklarına bakan yahut evlat edinen ne çok kadın var. Ne çok üvey anne var toplumsal ve bireysel takdirlerimizi, sevgimizi, saygımızı "öz" olanlardan daha çok hak eden. Ne gereksiz dilsel ayırımsa bu "öz" ve üvey" ayrımı? Bu kadar mı önemli gen ve kan? Senelerin emeğinden, sevgisinden daha önemli olacak kadar. Her kanalda, her masalda, her gündelik konuşma arasında bir üvey anne klişesidir gidiyor. Ne zaman büyüyeceğiz toplumca? Ne zaman çıkacağız Pamuk Prenses-Külkedisi masal söyleminden? Türk sinemasının, Türk edebiyatının, Türk televizyonlarının ve medyasının birer plaket vermesi gerekir bu toplumun hakiki, harbi üvey annelerine, üzerinde "Sevgili Üvey Anne, bağışla cahilliğimizi, klişelerimizi, basmakalıp fikirlerimizi, milletçe senden özür dileriz" yazan.

27 Mart 2007