Elimin altında bir kitap var günlerdir. Frankfurt a beraberimde götürdüğüm, yol boyu elimden düşüremediğim bir kitap. Selim İleri kitabı. Başlığı Şimdi Seni Konuşuyorduk . Hazırlayan Doç. Dr. Handan İnci.

Kitabın iki kanadından biri akademik-analitik yazılardan oluşuyor. Diğer kanadı edebi-sanatsal. Bir tarafta edebiyat eleştirmenlerinin ve çeşitli dallardan akademisyenlerin Selim İleri edebiyatı hakkında incelemeleri yer alıyor. Birbirinden kıymetli isimler var burada. Bizim kültür ve sanat hayatımızda en çok ihtiyaç duyduğumuz alanlardan biri bu aslında: objektif, soğukkanlı, yazarı tarihsel ve toplumsal bir perspektifle değerlendiren, medyatik ya da konjonktürel tartışmaların üstünde ve ötesinde bakabilen edebiyat eleştirilerine ne çok ihtiyacımız var. Dolayısıyla kitap objektif, kuramsal analiz ve edebi eleştiri geleneği açısından son derece sağlam bir bina kurmakla işe başlıyor. Ardından farklı kesimlerden yazarların, edebiyatçıların, gazetecilerin gözünden çok daha kişisel, daha öznel Selim İleri portreleri sunuyor. Öyle ki, kitabın sonuna vardığında Selim İleri yi kırk yıldır tanıyormuş gibi oluyor okur. Öylesine zahmetsiz, zorlamasız, kendiliğinden bir bağ kuruluyor -ya da zaten senelerden beri mevcut olan gönül bağları tazeleniyor.

Ve kitap boyunca kâh akademik-kuramsal, kâh edebi-kişisel yazıların arasından damla damla akıyor Selim İleri nin kelimeleri, hayatı üzerine çiziktirmeleri . Üç buçuk yaşına kadar konuşmayan, adeta her şeyi ve herkesi gözlemleyip içine çeken, yaratıcı sessizliğinde hikayeler biriktiren, elektrik süpürgesinden ödü kopan, makinenin torbasına çekilmekten, onun tarafından emilmekten korkan bir oğlan çocuğunun yüzü gözümüzün önünde. Koşarak uzaklaşıyor. Peşine düşüyoruz sayfa sayfa. İlk aşk, ilk ayrılık, ilk düş kırıklığı hayat karşısında... Büyümenin sancıları ile bir toplumun tarihsel sergüzeşti yan yana. 6-7 Eylül olayları, 27 Mayıs İhtilali, Selim İleri nin hukukçuluktan vazgeçişi, senaryo yazarlığına başlaması, 12 Mart 1971, siyasi çalkantılar, 1980 darbesi... ve bu kadar iniş çıkışlı, böylesine politize bir ortamda, hem sanatı hem sanatçının özerk kalma çabasını lüks addeden zihniyetlere rağmen azimle, inançla, aşkla yazmaya devam eden, bir gün Bizans ın en yalnız imparatoriçesi üzerinden iktidar hakkındaki fikirlerini söyleyen, yazıyı en doğal hali ve bütünlüğüyle yaşayan bir edebiyatçı...

Öykü, roman, anı, deneme, inceleme dahil farklı türlerde üreten bir yazar Selim İleri. Onun hakkındaki kitap da farklı alanlardan insanları buluşturuyor dolayısıyla. Kapsayıcı, dönüştürücü; ama kavgalardan, polemiklerden uzak kalmaya özen gösteren/ medyatik şöhreti ya da edebiyat içi çekişmelerde rol oynamayı değil/ yalnız kalma pahasına has ve kalıcı edebiyat yapmayı seçen/ kolayı değil hep zoru seçen/ haykırmadan anlatan/ her daim başkalarını anlamaya çalışan bir edebiyat bu... Dışlamayan ve kendini tekrar etmeyen bir yaratıcılık onunkisi. Politik ya da ideolojik kamplaşmalardan uzak duran, kimseyle takışmayan/ yüreği geniş-kalemi geniş-vicdanı geniş bir yazarlık... Başlı başına bir edebiyat vahası Selim İleri edebiyatı.

Yazar kısmı malum ben-merkezci olur. Herkes küçük bir merkez olmak ister kendi küçük krallığında. Mesleki deformasyondur nefs bu alanda. Tesadüf değil yazarların birbirlerini pek sevmemeleri, geçinememeleri. Dedikodusu, gıptası, çekemezliği, haklı haksız eleştirisi bol bir alandır bizimkisi. Ne yazık ki birbirlerini pek desteklemez, -desteklemeyi bırakın okumaz- bizde yazarlar. Ama Selim İleri söz konusu oldu mu herkes tek yürek oluyor sanki. Uzun zamandır hayranlıkla bakıyorum bencillikten, gösterişten, iktidar mücadelelerinden böylesine uzak duran bu edebiyat üstadının sıradışı duruşuna.

Ben bu kitabı çok sevdim. Hararetle tavsiye ederim. Sade şimdi değil, daha çok konuşulacak buradaki yazılar. Böylesine samimiyetle sevilen, böylesine anlaşılmış, okunmuş ve adı herkesin yüzünde çiçek çiçek tebessüm açtıran kaç yazar vardır acaba edebiyat tarihimizde? Çok az. Sadece Türkiye de değil elbette, Doğu ya da Batı ne tarafa gidersek gidelim. Sahi kaç yazara nasip olur kırk sene boyunca kat üstüne kat çıkar gibi yüreklerde ve zihinlerde muhabbet üstüne muhabbet biriktirerek yaşamak ve yazmak böylesine...