Günlerden bir gün Amerika’da bir grup Türkiyeli aydın ile kesişiyor yolum. Tanışıyorum her biriyle teker teker. İsimler, tebessümler, takdimler... Tanışma sıcak, doğal, kendiliğinden. Derken sıra bir başkasına geliyor, o da zannınca münevver. Elimi uzatıyorum “merhaba” diyerek; çünkü benim yaşadığım evrende insanlar birbirlerini böyle selamlar, böyle karşılar.

Çünkü benim kitabımda selam “kelam” demektir, kelam ise özün özü. Ama elim havada asılı kalıyor. Adam elimi sıkmıyor. Benden esirgediği tokalaşmayı berikilerden esirgemiyor ama. Tek tek tokalaşıyor berikilerle, erkeklerle. Benimle tokalaşmıyor. Geri çevirdiği elimin gönlünü almak için herhangi bir hamlede bulunma gereği de duymuyor. Ne alıp kalbine götürüyor elini, ne baş kırıyor. Sanki elim ve dolayısıyla ben ayaklı bir kusurmuşuz gibi yüzünü başka yana çeviriyor. Elimi sıkmayan adam kendini “iyi bir Müslüman” beni de sadece ve sadece “kadın” addediyor.

Sahneyi olduğu gibi muhafaza edip karakterleri değiştirerek düşünüyorum. Diyelim ki iki farklı ırktan insan buluşup, merhabalaşıyorlar. Sonra biri ötekinin uzattığı eli havada asılı bırakıyor, sıkmayı reddediyor. Çünkü beriki farklı bir ırktan, mesela siyah. Ya da iki insan buluşuyorlar, ikisi de farklı milletlerden. Biri ötekinin elini sıkmayı reddediyor; çünkü beriki başka milletten, mesela Yunanlı ya da Ermeni ya da Yahudi. Bir Türk bir Yunanlının, bir Amerikalı bir Iraklının, bir Fransız bir Cezayirlinin ya da beyaz bir adam siyah bir adamın elini sıkmadığında ne hissedersiniz? Bu durumu nasıl tanımlarsınız?

Benim bildiğim bunun adı ayrımcılıktır. Düpedüz. Dosdoğru. Seni, senin yaratmadığın, içine doğduğun, doğuştan edindiğin kimlikten kisveden suretten ve bedenden ötürü, ya kendinden hakir ya da kendinden uzak görerek öteliyorsa biri, bunun adı ay-rım-cı-lık-tır.

“Yaradılanı sev, yaradandan ötürü” diye fısıldayan ve “Bir gönül kırdın ise bu kıldığın namaz değil” diyen tasavvuf geleneği, kadının elini sıkmamak suretiyle böyle orta yerde kalbini, onurunu, haysiyetini inciten ve onu öteleyen, meclislerden dışlayan bu davranışı nasıl olur da içine sindirir? Sindirir mi? Sahi?

Elimi sıkmayan adam! Sanmam ki taşları ayrımcılıkla döşenmiş bir patika olsun buradan cennete uzanan...

31.10.2004