ELİMDE değil. Dünyanın en iyi 200 üniversitesinin arasında ODTÜ´nün ismini görünce çok sevindim. Ne de olsa damarda ODTÜ´lülük var. Bendeki yeri ayrı. Hâlâ zaman zaman dilim dönüyor, "Hocam!" diye hitap ediyorum taksi ya da dolmuş şoförlerine, çiçekçi kadınlara, tezgâhtarlara, seyyar satıcılara...
Ankara´daki esnaf, hele hele ODTÜ yakınında çalışanlar artık alışmışlar. Yadırgamıyorlar. Onlar da "Tabii hocam, evet hocam" diye cevap veriyorlar. Ama İstanbul´dakiler pek bilmiyor.
Bir seferinde, İstanbul´da yeni açılan bir Starbucks kafede, gene tuttu eski alışkanlığım, "Hocam, bana da bir kapuçino" deyiverdim. Kasanın arkasındaki genç arkadaş şaşırdı. Tesadüfen sakallı biriydi. "Elif Hanım, sakal bıraktığım için mi bana ´Hocam´ diyorsunuz?" diye sordu. "Yok" dedim, "Eski alışkanlık. ODTÜ´den kalma".
Dünyanın en iyi üniversiteleri listesinde Türkiye´den bir isim daha yer aldı: Bilkent! Üstelik ODTÜ´nün epey önünde. 112. sırada (ODTÜ 183. sırada). Tüm bunlar şüphesiz gurur verici ama insan düşünmeden edemiyor. Daha nasıl ilerleriz? Daha çok sayıda üniversitemizi daha üst sıralarda görmek isteriz.
Peki nasıl olacak? Son yıllarda Türkiye´de birbirinden iyi ve iddialı üniversiteler açıldı, daha da açılıyor. Bakıyorum programlarına. Çok güzel ve renkli. İnsana umut ve heves veriyorlar. Bölümler iyi, kadro nitelikli, vizyon süper. Bir konuşma vermek için gittiğimde, sağolsunlar, elime şık broşürler, DVD´ler, tanıtım kitapçıkları veriyorlar... İnce ince düşünülmüş belli ki her şey. Kafeteryalar özenli, temiz, nezih. Duvarlar, tablolar, mekânlar süper. Sınıflar ferah, odalar estetik. Derken bir de kütüphaneye uğruyorum. Ve o zaman yaşadığım tek bir duygu var: Düş kırıklığı.
Ne yazık ki, yeni (ya da görece yeni sayılan) üniversitelerimizin çoğunun kütüphanelerinde inanılmaz bir pespayelik var. Üç beş, bilemediniz yüz, iki yüz kitap, belli ki hızlıca alınmış, yan yana dizilmiş, göstermelik. Adeta raf doldurmak için. Konu başlıkları yeterince düşünülmemiş, kitaplara yeterince yer ayrılmamış. Bir kenarda dergiler dizili. Cılız, az. Ne çeşit açısından ne arşiv bakımından dişe dokunur bir halleri var. Boş masalar. Boş raflar. Zaten alan dar. Kütüphaneden daha fazla bir alan kafeteryaya verilmiş üniversitenin planları çizilirken.
İşte bu hâl bizde verilen eğitimin kalitesini de öğrencilerimizin ruh hallerini de doğrudan etkiliyor. Üniversite sadece iş için eleman yetiştiren bir yer değil, bir insan fabrikası değil. Üniversite derinlemesine araştırma, öğrenme, zihnen ve kalben kendini geliştirme mekânı. İyi bir kütüphane olmadan, en geniş bütçe kitaplara ayrılmadan bu nasıl mümkün olacak?
Gelelim Bilkent Üniversitesi´ne. Bugün Bilkent şayet bu kadar başarılı olabiliyorsa ve açık fark atabiliyorsa, bunu aynı zamanda o muazzam kütüphanesine borçludur. Başka hiçbir üniversite bunu yapmadı, kitaba bu kadar geniş bütçe ayırmadı. Herkese parmak ısırtan, zengin, nitelikli, sahici ve dinamik bir kütüphane. Gerçek bir kütüphane, göstermelik değil. ODTÜ´deyken çalışmaya, okumaya hep Bilkent Üniversitesi´nin kütüphanesine giderdim. Ve o gün bugündür arzu ederim: Neden başka üniversitelerimizde de böyle zengin kütüphaneler olmasın?
Yeni kurulan üniversitelerde şık kafeteryalara, ışıklı koridorlara para harcamadan evvel adına layık kütüphaneler açalım lütfen!

25 Kasım 2010